Zapadna Srbija

Drvengrad је etno selo u Srbiji kod Mokre Gore u opštini Užice. Drvengrad je smešten na razmedji Zlatibora i Tare.

 Osnovano je i izgradjeno na brdu Mećavnik po zamisli filmskog reditelja Emira Kusturice  a za potrebe snimanja filma“ Život je čudo“. Mećavnik nadvisuje selo Mokra Gora i visinski je na istom nivou sa železničkom stanico Jatare kroz koju prolazi pruga uskog koloseka „Šarganska osmica“.

Drvengrad je etno selo u gradskom obličju i strukturi. U obliki je pravougaonika čija dužina (glavna) osa na jednom  kraju ima ulaznu kapiju, odakle polazi glavna ulica i prostire se do drugog gde se nalazi mala drvena pravoslavna crkva sa drvenim zvonikom. Crkva je gradjena po ugledu na ruske crkve brvnare i posvećena je Svetom Savi. U centralnom delu sela je trg popločan drvenom kockom i sečenim drvenim pragovima i opkoljen brvnarama. Brvnare su autentične i prenete, neke iz tih krajeva, a neke iz Republike Srpske, u vidu skeleta i postavljane na kamene temelje.

Ulice u selu su dobile imena po poznatim ličnostima kulture i nauke. Glavna ulica nosi naziv Ive Andrića, a pored toga postoje ulice Ernesta Čegevare, Dijega Maradone, Miodraga Petrovića Čkalje i Felinija i Bergmana. Jedna ulica nosi i ime srpskog tenisera Novaka Đokovića.

Stručni žiri briselske Fondacije za arhitekturu Filip Rotije je ovo Kusturičino graditeljstvo proglasio najboljim arhitektonskim ostvarenjem u protekle tri godine u Evropi.

Takozvana Šarganska osmica je dio pruge uzanog kolosijeka između Užica i Višegrada, odnosno Mokre Gore i Kremana, preko brda Šargana, која гледана из ваздуха има облик броја осам. Ova pruga ima veliki broj mostova i 19 tunela od kojih je najduži Šarganski: 1660,80 m. Po broju mostova i tunela, i usponu od 18 promila, Šarganska osmica je jedinstvena u Evropi. Šarganska osmica je jedna od turističkih atrakcija Zlatibora.

Pošto lokomotiva parnog voza ne može da savlada uspon, pruga na izvjestan način ide preko brda u zavijenim krugovima, i tako pravi figuru broja osam.

Jedna od najlepših železničkih trasa na svetu do 1974. godine prolazila je Mokrom Gorom.
Pruga uskog koloseka je Beograd povezivala sa Sarajevom. Pedeset godina je ova pruga otvarala vrata u svet Mokroj Gori.
Parnjača se probijala kroz stenovite tesnace i visoke useke između Šargana i Mokre Gore, trasom na kojoj pruga pravi neobičnu putanju u vidu broja 8. U svetu jedinstvenom osmicom, spletom tunela i mostova, vešto je savladana visinska razlika od 300 metara od Mokre Gore do Šargana.
Prolazeći trasom čuvene osmice dugom 13,5 kilometara putniku je bilo gotovo nemoguće da odgonetne kojim je pravcem prošao voz i kuda tek treba da prođe. 

Čuvena šarganska osmica ponovo je oživela kao turistička atrakcija. Lokomotive su već stigle. I vagoni...
Turisti iz zemlje i sveta već uživaju u idealnom spoju nedirnute prirode i dahu starih vremena.

Zlatibor je planina u Srbiji koja se prostire na površini od oko 1000 km², dugačka je 30 km a široka i do 15 km. Pruža se pravcem severozapad – jugoistok. Najviši vrh je Tornik (1496 m).

Poznato je letovalište i zimovalište kao i klimatsko lečilište. Zlatibor se nalazi na severnom delu Stari Vlah, granične oblasti između Raške, Hercegovine i Bosne.

Složenica Zlatibor ima u svom sastavu 2 osnove: Prvi deo složenice (zlato) je jasan, drugi deo (bor) nas najverovatnije upućuje na drvo bor. Prema tome složenica bi mogla značiti zlatni bor i da je planina po tome dobila ime. Pri tome se misli na zlatiborski zlatni bor  varijetet bora.

Zlatibor ima subalpsku klimu. Srednja godišnja temperatura na Zlatiboru iznosi oko 7,5°С. . Najhladniji mesec je januar sa prosečnom temperaturom od oko -2,5 stepena a najtopliji avgust sa 15 stepeni. Prosečna dnevna temperatura na Zlatiboru iznosi oko 18 stepeni a prosečan broj sunčanih sati godišnje je oko 2000.

Na Zlatiboru se nalazi najrazvijeniji tip razbijenog sela. Ona zauzimaju ogromne teritorije, ponekad duge po pet-šest kilometara, a dele se na zaseoke. Sela obično imaju više grobalja. Kuće su od borovog i hrastovog drveta, zvane brvnare ili osećanke. Pravljene su ručnim alatom, ali veoma precizno. I postavljene su na nisku podlogu od kamena.

Rafting Tarom je aktivan odmor, koji učesnicima ostaje u pamćenju kao nezaboravan doživljaj. Niz jedinstvenih prirodnih fenomena i lepota ne prestaje da obuzima pažnju tokom splavarenja i predstavlja doživljaj sa kojim se malo koji može porediti.

Svaki rafting je  različit od bilo kog predhodnog, ništa se ne može ponoviti dva puta, jer vodostaj stalno varira.
Vrlo jednostavno - na Tari je sve NEPONOVLJIVO!

Tara - "SUZA EVROPE" - je celim svojim tokom pitka i pruža Vam nezaboravne trenutke i posve zbunjujuća osećanja tokom raftinga - od histerične euforije do blažene smirenosti.

Polazna tačka za rafting je Splavište (2 km iznad Đurđevića mosta) sve do njenog samog ušća.

Po stepenu atraktivnosti za rafting Tara je kategorisana od III-V stepena(po međunarodnoj skali kategorizacije reka), čime je svrstana u sami vrh najatraktivnijih svetskih reka, uz Kolorado i Zambezi.

Rafting realizuju iskusni profesionalci sa specijalnim namenskim i nepotopljivim gumenim čamcima za divlje vode i uz obavezno korištenje rafting opreme.

Svaki učesnik na raftingu dobija: neoprensko odelo, neoprenske čizme, pojas za rafting, a u slučaju lošeg vremena na raspolaganju su i kabanice.

Perućac je turističko naselje na desnoj obali reke Drine i udaljeno od Bajine Bašta 13 km. Najpoznatije je po HE Bajina Bašta odnosno po jezeru koje je napravljeno zarad ove hidroelektrane.

Na jezeru i lepo uređena plaža sa bazenima za decu, tuševima, kabinama za presvlačenje i prelepim restoranom. Izuzev kupanja, gosti mogu da pecaju, voze se brodom, iznajme kanu ili pedalinu, spuštaju se čamcima Drinom.

Sezona kupanja traje dva meseca ( jul i avgust ).Na jezeru je izgrađena  plaža na splavovima, koja je privezana za obalu i može se po potrebi pomerati ka većim dubinama. Veliko uživanje pruža vožnja brodom po jezeru. Nekada su bila dva broda u Perućcu sa po 60 mesta, koja su saobraćala kanjonom Drine od Višegrada do Perućca. Danas je ponovo aktuelna vožnja brodom do vodne granice sa Republikom Srpskom.

U naselju Perućac, desetak kilometara od Bajine Bašte, teče verovatno najkraća reka u svetu. Duga je ravno 365 metara, pa mnogi kažu da je reka Vrelo, bistra kao oko, duga - godinu dana. Ova reka koja se posle kraćeg toka i predivnog vodopada uliva u Drinu, ima sve što imaju i one mnogo veće svetske reke - veliki, moćni izvor iz koga kulja beličasta voda, jedan ribnjak na desnoj obali, vodenicu na levoj, jednu levu pritoku u vidu bistrog potočića, naselje na levoj obali, dva mosta.

Višegradska ćuprija na Drini je zadužbina velikog vezira Mehmed-paše Sokolovića (tur. Sokollu Mehmet Paşa, 1505. ili 1506-1579).On je jedan od velikih osmanskih vojskovođa poreklom iz Bosne. Na vrhuncu svoje moći naređuje da se u Višegradu na Drini sagradi most kome ravna nema.

Most je izgrađen u periodu od 1571. do 1577. godine, a gradio ga je tada najčuveniji turski arhitekta Kodža Mimar Sinan. Izgrađen je u istočnjačkom stilu i predstavlja remek delo tadašnjeg graditeljstva.

Ima 11 lukova sa blagim usponom prema sredini i silaznom rampom na levoj obali. Iznad lukova čitavom dužinom mosta proteže se profilisani venac iznad koga je ograda mosta. Ukupna dužina iznosi 179,5 m, visina nad normalnim vodostajem reke 15,40 m a širina mosta 6,30 metara. Most je građen od kamena, sedre, odnosno bigra, koji je dovežen iz Višegradske banje. Iznad šestog stuba nalaze se sa obe strane proširenja. Na prilaznoj rampi leve obale nalaze se tri otvora završena prolomljenim lukovima. Na sredini mosta je izgrađena sofa која је predviđena za odmor prolaznika, a preko puta sofe je ugrađen kameni portal.

Na sredini mosta se nekada nalazila kućica sa drvenom kapijom i mostovskom stražom, pa je zbog toga ovaj deo mosta nazvan kapija. Ovdje se nalaze i dve ploče od belog mramora sa stihovima pesnika Nihadija na arapskom pismu, koji govore o graditelju i godini izgradnje.

U svom vekovnom postojanju most je pretrpeo mnogo nedaća. Prvo zabeleženo oštećenje mosta bilo je rušenje jednog svoda u srednjem veku. Most je doživio jednu popravku 1873. godine, a 1896. godine velika poplava je uništila veći dio Višegrada, ali je ćuprija ostala skoro neoštećena, iako je Drina dostigla rekordnih 14,6 m dubine. Jedino je stradala kamena ograda mosta.

Godine 1914. su srušena dva stuba i svodovi koji se na njih oslanjaju, a 1943.godine su miniranjem stradala četiri stuba sa okolnim svodovima. U periodu između dva svetska rata most je privremeno bio osposobljen za saobraćaj uz pomoć metalne konstrukcije. Detaljna rekonstrukcija mosta izvršena je u periodu od 1949. do 1952. godine.

Tara - najljepša i najuzbudljivija rijeka Evrope!

Na svom putu od Komova, dugom 145 kilometara, stvorila je kanjon dug skoro stotinu kilometara i dubok 1,3 kilometra. Kanjon Tare je po dubini drugi u svijetu (odmah iza Colorado Grand Canyon-a), ali je zato po ljepoti zasigurno prvi! Zbog kristalno čiste vode (može se piti cijelom dužinom puta) i izuzetno bogatim biljnim i životinjskim vrstama, od kojih su mnoge endemične, Tara je na listi zaštićenih područja UNESCO-a. Kanjon i rijeka Tara su ispunili čak tri uslova (od kojih je samo jedan bio dovoljan) da bi postali dio Svjetske baštine prirodnih dobara UNESCO-a, a to su geološki fenomen, hidrološki fenomen i biološki fenomen.

Tara, "suza Evrope" je sa ocjenom 3-5 stepeni na rafting skali, među najatraktivnijim svjetskim rijekama i pravi je raj za ljubitelje avanture. Rafting na Tari nema premca u Evropi i svijetu! To je istinski, aktivan odmor koji učesnicima pruža uživanje u čarima bukova, riječnih brzaka, proplanaka, vodenica, starih crkvišta i manastira, mostova i kamenjara. U kanjonu se sreću prirodni fenomeni od kojih zastaje dah.

Kanjon Drine, najviše poznat po drevnom splavarenju, kroz strme i mračne litice Tare i Sušice, niz valovite i hučne slapove Drine veterani splavarenja spuštali su splavove stoletnih stabala a o tome su pisali mnogi ljubitelji prirode počevši od Aleksandra Deroka do Bogdana Baštovanovića, veterana splavarenja. Danas kanjon Drine više predstavlja izuzetan doživljaj za turiste u šetnji brodom od Perućca.

Kanjon Drine je manje poznat javnosti po naučnim prirodnjačkim znamenitostima koje pretstavljaju prirodnjački fenomen biljnog i životinjskog sveta, jedinstven u Svetu. Raznovrstan geomorfološki sastav, pravac pružanja kanjonskih pritoka Rače, Dervente, Nevenskog potoka, Crnog potoka, Brusnice, Žepe, Rzava i sam položaj planine Tare obezbeđuje posebna mikroklimatska staništa, sa malim klimatskim varijacijama, gde je omogućen opstanak iskonskih prašumskih sastojina endemskih i relitnih biljnih i životinjskih vrsta. Pa kanjoni ovih pritoka su zaklonjena mesta i prestavljaju zbegove (refugione) živog sveta na malim staništima. U njima su minimalna klimatska kolebanja tokom godine tako da su opstale životne forme u ekstremnim uslovima samo u ovim lokalitetima. Tokom istorijke prošlosti smena ledenog i međuledenog doba, u doba glacijacije, uništila je bogatu floru Evrope i tako su ovi lokaliteti prestavljali naknadne centre raseljavanja živog sveta. Neke vrste su opstale i zadržale samo na uskim područjima kanjona i prestavljaju relikte, žive fosile i endeme. Od biljnog sveta najpoznatija je Pančićeva omorika, Dervetanski i Dobrunski različak, kandilica, divlji čubor, Pančićeva mlečika, mlečika kamenjarka, koheja, stamata i druge.

Danas kanjon Drine sa pritokama ima lokalitete pelideminentnih biljnih zajednica gde su nalazišta sa preko trideset drvenastih i preko stotinu zeljastih biljaka na površini od svega 4 ara i to predstavlja evropski fenomen. U ostalim šumama Evrope su dominantne šumske biocenoze gde preovlađuju jedna ili dve biljne vrste.

Postoje retkosti kao što je čista sastojina oraha u Aluškom potoku. Za orah se smatralo da je donesen sa Bliskog istoka. Pelenovom analizom ustanovljeno je da je orah živeo na našem tlu pre šest hiljada godina. Ostaci čistih sastojina nađeni su na Đerdapu na sepentinu i smatralo se da je to jedinstvena divlja sastojina u Svetu. Međutim, takva šuma postoji i u Aluškom potoku i to na krečnjačkoj podlozi.

Šume prašumskog tipa jedino su se u Evropi zadržale na Balkanu. Poznata je prašuma u Perućici, a manje je poznato da postoje takve šume i na rubovima kanjona Drine, kao što je Topli do, ili na primer bukova šuma u kanjonu Rače na površini od 5,5 hektara.

Kanjon Drine nije poznat samo po posebnoj flori i fauni. Refugijalna biljna staništa Drine i pritoka su stalno boravište mrkog medveda karakterističnog za istočnu Bosnu i zapadnu Srbiju. Uobičajni kosmatoliski oblik medveda Evrope ima stalna boravišta i zimovnike u kanjonskim pećinama, ima tamniju boju i dostiže težinu preko 350 kilograma. Smatra se najpribližnijim oblikom savremenika pećinskog čoveka. U vrletima kanjona stalno mesto boravka je i divokoze koja se spušta i do nadmorske visine od 300 metara što prestavlja jedinstven slučaj u Svetu. Razlikuje se i od ostalih oblika ove vrste i anatomski. U ostalim krajevima Sveta divokoze žive samo na preko 1000 metara nadmorske visine. Kanjon Drine sa planinom Tarom ima veoma bogatu faunu ptica, gmizavaca, vodozemaca i insekata što prestavlja potrebe dugogodišnjeg opsežnog proučavanja.

U dvogodišnjem fitecenološkom proučavanju kanjona Drine dr. Vojislav Mišić sa

Biološkog instituta iz Beograda, sa saradnicima potvrdio je dugo osporavanu tezu od naučnih krugova Zapada o refugialnim staništima. Sa evidencijom naučnih radova ustanovljeno je da u kanjonima Balkana u dalekoj prošlosti, u ekstremnim uslovima, jedino moguć bio opstanak pojedinih životnih vrsta i da je naknadno u povoljnim uslovima omogućeno njihovo rasprostiranje.

Postoji jedna interesantna analogija da kanjoni i klisure Balkana nisu bili samo zbegovi biljaka i životinja u ekstremnim uslovima tokom istorije već zbegovi očuvanja kulturne baštine i pismenosti balkanskog naroda po manastirima. Takvi su manastiri u kanjonu Rače, manastir Rača, u kanjonu Rzava Dobrunski manastir, u kanjonu Maleševe manastir Maleševo.

Drina sa veštačkim jezerima Perućac i Zaovine pruža povoljne uslove za ribolovni turizam. Bistri i čist vodeni tok bogat je raznovrsnom rečnom ribom, među kojima se posebno ističe mladica, endemična vrsta za Drinu.

Na prvenstvu u lovu mladice u organizaciji Ribolovačkog udružnjenja „Mladica“ lovljeni su primerci i do 30 kg. Na Drini, jezerima Perućac i Zaovine još se mogu uloviti šaran, skobalj, klen, mrena, štuka, som, lipljan i potočna pastrmka.

Zahvaljujući činjenici da Drina menja svoj karakter, prelazeći iz planinske u nizijsku reku, u njoj ima i salmonida i ciprinida, naročito u gornjem i srednjem toku. U Drini ima 47 vrsta iz 14 porodica riba.

Prema kvalitetu vode, a pre svega količini kiseonika i količini potrebne hrane različite riblje vrste naseljavaju različite delove reke. Prema ribljim vrstama koje naseljavaju reku Drinu i ostale planinske reke njihov tok se može podeliti na zonu pastrmki, zonе lipljana, područije mrene i područije deverike. Ova područija nisu oštro podeljena i u zavisnosti od građe korita manje ili više se prepliću omogućujući nekim ribljim vrstama da se javljaju duž celog toka reke. Međutim mogu se sa sigurnošću registrovati tri sektora Drine koja se veoma oštro razlikuju po naseljenosti, kvalitativnom i kvantitativnom sastavu riba.

Drina sa rekom Vrelo je u akciji izbora sedam srpskh čuda prirode u organizaciji Turističke organizacije Srbije proglašena za prvu prirodnu lepotu Srbije.

Drina nastaje u Šćepan polju od reka Tare i Pive i  duga 345.9 km od kojih Bajinoj Bašti pripada 60 km. Kod Šapca Drina se uliva u Savu i predstavlja jednu od najčistijih reka Srbije.

Do gradnje veštačkih jezera Drina je imala plahovitu ćud. Tako se pamte izuzetno plavne godine kao što je bila 1896.god. kada je nivo Drine bio toliki da plavio čuveni most u Višegradu, a te iste godine Ljubovija je u potpunosti uništena. Drina je bogata vodom i kada su sušne godine. Bilo je godina kada se Drina ledila ( 1929,1942 ) u Perućcu, Lukovu i Krivom viru. Drina nikada nije bila plovna iako ima dosta vode zbog reljefa korita, a na teritoriji Bajine Bašte se nalazi i najduži pravac od Crvenih voda do Lukova od 5 km na inače jako ‘’ krivoj Drini ‘’.

Kanjon Drine čija je dubina 700-1000 m predstavlja drugi kanjon po ovom parametru u Srbji i Crnoj Gori posle kanjona Tare ( 1300 m ) i treći u svetu posle kanjona Kolorada ( 1800 ) koji se nalazi u SAD.

U gornjem toku Drina ima odlike tipične planinske reke, a tek od Loznice odlike ravničarske reke. Zbog toga je bogata svim vrstama pastrmske ribe ( mladica, potočna pastmka, lipljen ) i mnoštvo ciprini da tekućih voda ( rečna i protočna mrena, skobalj, klen…), a biće i zmijuljica, vijuna, ali i drugih. Pored autohtonih vrsta naći će se i one id rugih krajeva sveta kao što su kalifornijska pastrmka, sunčanica i srebreni karaš ili babuška.

U Drini se posebno izdvajaju tri riblje vrste: mladica, potočna pastrmka, lipljen. Kao prirodne retkosti ove riblje vrste su zaštićene zakonom pa je njihov lov, ugrožavanje i uznemiravanje su strogo zabranjeni.

Svake godine, druge subote u mesecu julu odrzava se sada vec dobro poznata "Drinska regata" u Ljuboviji. Prvi put je odrzana 2000 godine i do sada je uspela da preraste u jednu od vecih manifestacija u Srbiji. Regata okuplja i spaja ljude iz Srbije, Republike Srpske, Svedske, Grcke, Velike Britanije...Vise od hiljadu raznoraznih plovila i u njima desetostruko veci broj ljudi, uziva u drinskim talasima na putanji od 40 km. Drina ovom manifestacijom dobija sve vise na popularnosti, obale su sve cistije i sve je vise zaljubljenika koji dolaze da je posecuju.

Sto se tice smestaja i iznajmljivanja camaca za sve ljude koji dodju sa strane, u Ljuboviji postoji rafting klub "Drinska regata" koji organizuje kolektivni spust, ali to se moze uraditi i u sopstvenoj realizaciji. Dovoljno je samo da iznajmite camac od nekoga, ili pak da ponesete svoj ukoliko ga imate, i dobar provod ce vam biti zagarantovan. Sto se tice smestaja, u Ljuboviji postoji nekoliko hotela koji nude smestaj po povoljnim cenama, a isto tako i mnogi mestani izdaju sobe za ovu manifestaciju. Potrebno je samo sve na vreme rezervisati, jer nekoliko dana pred samu regatu nije moguce naci ni slobodan smestaj kao ni camac za iznajmljivanje.

• Početna strana
• Arhiva
• Fascikle
• Linkovi
• Administracija

• Drvengrad
• Šarganska osmica
• Zlatibor
• Rafting Tarom
• Perućac
• Na Drini ćuprija
• Reka Tara
• Kanjon Drine
• Ribolov na Drini
• Reka Drina

• Generalna [12]

• RSS izvor